Dünya’nın en fakir ülkelerinden olmasına rağmen Burkina Faso ‘da girişimcilik fırsatları var mı yok mu sorusuna cevap veriyorum; Evet, var. Nasıl olduğunu yazının geri kalanında açıklacağım.
Önce ülke hakkında genel bir bilgilendirme yapmak istiyorum. Afrika ülkeleri için çokça söylenen günlük 1 dolara çalışan çocuklar klişesi burada şiddetli olarak kendisini gösteriyor. Ülkenin resmi asgari ücreti 70-75 dolar seviyesinde olmasına rağmen reel piyasada bu maaşı alabilen çok az. Kayıt dışı istihdam oranı yüksek. Fakirlik sebebi ile asgari ücreti ödeyemeyen işletmeler genelde 30-40 dolar arasında maaşlar veriyor. Ülkenin hemen hemen yarısı bu seviyede maaşlara çalışmak zorunda kalıyor. Bu kayıt dışı durum fakir ile zengin arasındaki makasın daha da çok açılmasına sebep olmuş durumda. 20 milyar dolar civarında olan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın büyük bir bölümü %10-15’lik bir kesimin elinde.
Burkina Faso ‘da Girişimcilik Mantıklı Mı?
Ülkede girişimciliğin artması için kurulmuş olan fonlar mevcut. Ayrıca uluslararası kuruluşlar da var. Kadın istihdamına ve girişimciliğine önem veriliyor. Ülke, istihdamın her yıl 50 bin kişi arttırılmasını hedefliyor. Bu sebeple genç girişimcilik destekleniyor.
İş gücü Türkiye ile kıyaslandığında çok ucuz kalıyor. Ancak 3 tane temel problem var.
- Eğitimsizlik! Ülkede eğitim sistemi ücretsiz olsa da ailelerden yine de bir takım farklı sebeplerle istenilen ücretler ve çoğunluğun fakir olması sebebiyle bu ücretleri karşılayamaması neticesinde eğitimsiz bir genç nüfusa sahipler. Bu durum kalitesiz iş gücüne sebep oluyor. O yüzden bütçenizde mutlaka eğitim kalemi olmalı. Çünkü çalışanları siz eğitmek zorunda kalacaksınız.
- Terör! Ülkede El-Kaide’ye bağlı terör gruplarının faaliyetleri özellikle kuzey ve doğu bölgelerde devam ediyor. Güvensiz ortam yurt dışından gelen yatırımcıları tabii ki tedirgin ediyor.
- Altyapı eksikliği! Elektrik ve ulaşımda hala çok eksiği olan ülkede zaman zaman su sıkıntısı da yaşanmaktadır. Seçeceğiniz sektöre göre bu duruma karşı önlem almanız gerekeceğini unutmadan yatırım finansmanını hesaplamanızı öneririm.
Burkina Faso ‘da girişimcilik mantıklı mı sorusuna cevap vermeden önce yatırım yapılabilecek olarak gördüğüm sektörleri de belirtmek istiyorum. Devletin modernizasyona önem vermesi sebebi ile yazılım sektörü için güzel bir pazar var. Tarım sektörü zaten ülkenin bel kemiğini oluşturuyor ve geleceklerini tarıma bağlamış durumdalar. Bu sebeple tarım sektöründe yatırıma hala çok değer veriyorlar. Özellikle modern ekipmanlarla yapılacak tarımsal faaliyetler ile ciddi bir kazanç elde edilebilir. Madencilik yine kazançlı sektörlerden. Son olarak ise hizmet sektörü de ülkenin önemli ekonomik dayanaklarından birisi.
Sorumuzun cevabına gelince!
Evet Burkina Faso ‘da Girişimcilik her şeye rağmen mantıklı.
Doğru planlama, ülkenin şartlarına uyum sağlayarak oluşturulmuş bir bütçe ile kendini geliştirmek isteyen bu ülkede büyük fırsatlar yakalayabilirsiniz.
Zaten şu anda sadece Burkina Faso değil tüm Afrika’da biz Türkler ve Çinliler en aktif olan iki millet. Çin özellikle devlet politikası olarak tüm Afrika devletleri ile yakın ilişkide ve ekonomik gücün haricinde politik güç elde ederek yatırımcılarına kapılar açıyor.
Biz de ise durum tamamen şirketleri kendi çabaları ile elde ettiği başarılar diyebiliriz. Eğer ki devlet yatırımcılarımıza daha fazla kapı açabilirse Afrika’da daha da etkili olabilir ve daha kazançlı yatırımlar yapabiliriz.