Yaklaşık 57 milyon nüfusa, 947303 km2 toprak büyüklüğüne ve 200 Milyar USD ekonomik büyüklüğe sahip bir Afrika ülkesi olan Tanzanya’nın en önemli şehirlerinden olan Darüsselam (Dar es Salaam) ve Mbeya’ya yaptığım iş gezisi sırasındaki gözlemlerimi ve edindiğim bilgileri girişimcilik açısından değerlendireceğim.
Tanzanya ekonomik olarak gelişmeye aday bir ülke. Nüfusunun yaklaşık %40’ı günlük 1 USD gibi bir paraya çalışıyor. Kalan kesimde ise %40’ı günlük ortalama 5 USD günlük gelir elde ederken %20’lik bir kesim ise rahat bir hayat yaşıyor. Gelir adaletsizliği dediğimiz kavram burada şiddetli bir şekilde görülüyor. Ama her geçen gün biraz daha iyi olmak için çabalanan bu ülkenin ana gelir kaynağı tarım. Yaklaşık 40.000 km2 verimli tarım arazisine sahiptir. Fakat %25’i işleniyor ve geri kalan araziler atıl olarak duruyor.
Girişimcilik açısından 2 sektör bizi yakından ilgilendiriyor.
1. Tanzanya’da Tarım
Tanzanya’ da tarım denilince ilk akla gelecek şehir Mbeya’dır. Verimli topraklara sahip ve etkili yağışların olduğu bu şehirde tarım ürünleri açısından çeşitlilik yüksek. Neredeyse ülkenin tamamına pirinç buradan üretilip gönderiliyor. Pirinç örneğini özellikle söylüyorum çünkü tarım ile ilgilenenler çeltik tarlalarının suya ne kadar ihtiyaç duyduğunu bilir. Bu da bölgenin ne kadar sulak olduğunun göstergesidir.
Tanzanya’da tarım ticareti ile uğraşmak karlı bir iş. Ancak istikrar sağlayacak üretici bulmak çok zor. Ayrıca soğuk hava deposu neredeyse yok denecek kadar az. Nakliyecilik gelişmemiş durumda. Bu sebeple düzenli olarak üreticiden ürün alıp satmak uzun vadeli sözleşmeler yapmayı hedefleyenler için uygun değil.
Bu sektörde yer almak isteyenler için 2 seçenek bulunuyor.
- Yerel, güvenilir bir partner bularak sizin adınıza üretim yapmasını sağlamak. Böylece kendi üretiminizi taşere edebilirsiniz. Ancak burada en önemli faktör sizin üretilecek ürünü çok iyi bilmeniz ve sürekli takip edebilmeniz. İyi bir planlama yapmanız ve ürünlerin nakliye organizasyonunu çok iyi yapmanız. Aksi takdirde ürünleriniz ciddi bir bozulma ile karşı karşıya kalabilir.
- Devlet çok uygun fiyatlarla uzun dönemli arazi kiralaması yapıyor. Yabancı yatırımcı olarak arazi kiralayıp, üretiminizi, soğuk hava depolarınızı ve nakliye ağınızı kendiniz kurmanız durumunda yüksek karlılığa ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu sayede Devlet Yatırım Merkezi’nde de faydalanabilirsiniz.
2. Tanzanya’da İnşaat
Tanzanya’da toprak tamamı ile devlete ait. Herkes mülkiyet kullanım hakkı satın alarak evini yapıyor ya da arazisini işliyor. Yapılan büyük yatırımların neredeyse tamamı bu sebeple devlet ile bağlantılı, büyük konut projeleri de dahil.
Türkler olarak Tanzanya’yı yeni keşfetmiş değiliz. Ama kaliteli yatırımcılarımız çok az. Çoğunlukla bölgeyi bilmeyen ya da vurgun yapma derdinde olan yatırımcılar var. Bu sebeple kaliteli Türk Menşeili ürünümüz az. Buna rağmen Türk ürünleri göreceli olarak ülkenin genel ortalamasının üstünde kalitede olduğu için seviliyor.
Yapı sektörü için güvenilir bir yerel partner bulmanız durumunda ticari olarak başarı elde edebilirsiniz.
eraykagansimsek.com 